Στέλλα Βλαχογιάννη- Με λένε Θάνατο

Τη Στέλλα Βλαχογιάννη την γνώρισα από την ταυτότητα ενός περιοδικού. Πριν από αυτό δεν θυμάμαι να είχα προσέξει ποτέ το όνομά της. Εξάλλου η σχέση μου με το χώρο της λογοτεχνίας και του τραγουδιού ήταν χαλαρή στα όρια της αγνότητας. Δεν είχα ιδέα ποιος είναι ο άνθρωπος πίσω από την υπογραφή, ο άνθρωπος πίσω από τη φωτογραφία, ο άνθρωπος πίσω από την άποψη. Εκείνο για το οποίο είχα ιδέα είναι για την πρωτογενή ουσία, το ίδιο το τραγούδι· στιχουργοί, συνθέτες, ερμηνευτές. Κάπου εκεί λοιπόν, με την ανάληψη των διευθυντικών καθηκόντων στο περιοδικό Δίφωνο από μέρους της, άρχισα να αντιλαμβάνομαι. Μετά ήρθε η εκπομπή στο δεύτερο, μετά τα εκφωνημένα κείμενά της (πολλές φορές λέξη-λέξη), μια συνέντευξη στον συνάδελφο Σπύρο Αραβανή και τα λοιπά που ξεκινούν να τρέχουν και να συνδυάζονται μεταξύ τους χωρίς να καταλαβαίνεις την επιτάχυνση. Ακολούθησαν κάποιες μικρές συστάσεις και ένας πληθυντικός αριθμός που δεν μπορεί να ξεκολλήσει όσες πιέσεις και αν δέχεται. Η αλήθεια είναι πως δεν έχω διαβάσει ολόκληρο κανένα από τα προηγούμενα βιβλία της. Η «Θλίψη του σώματος» και το «Ιατρείον ασμάτων- αποσπάσματα ραδιοφωνικού λόγου» αποτελούν για μένα μια χαρά ημιεκπληρωμένη. Επιφυλάσσομαι. Το «Με λένε θάνατο» αγοράστηκε συνειδητά και όχι σε έναν τυχαίο περίπατο. Αγοράστηκε για να διαβαστεί και κατάφερε να ενσωματωθεί, να γίνει αίμα συμβατό και να κυλήσει καυτό μέχρι την τελευταία παρανυχίδα των ποδιών. Όπως συμβαίνει πάντα όταν εκπληρώνεται ο πανάρχαιος σκοπός της ποίησης. Η έκδοση έγινε από τον Μετρονόμο του Θανάση Συλιβού και το εξώφυλλο φιλοτεχνήθηκε από το Νίκο Βλαχογιάννη. Πρόκειται για μια συλλογή πονημάτων που μοιάζει με ποιητική σύνθεση. Αν και τα ποιήματα είναι διακριτά στις τυπωμένες σελίδες, αν και η ίδια χαρίζει τίτλους στα περισσότερα από αυτά κάνοντάς τα να αυτονομηθούν, μάλλον το κάνει με το έτσι θέλω, καθώς ενδόμυχα εντοπίζονται υπερήφανες μια συνέχεια και μια συνέπεια. Από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο στίχο έχεις την αίσθηση ότι σε πηγαίνει το ίδιο καράβι καβάλα πάνω στο ίδιο κύμα. Ένα κύμα που συνοψίζεται σχεδόν απόλυτα και αρμονικά από την προμετωπίδα στις πρώτες σελίδες  «Όνειρα είμαστε που απέτυχαν. Εφιάλτες του εαυτού μας» για να εκπνεύσει με τις συστάσεις που πεισματικά αρνούνται να γίνουν στην ώρα τους, στον χρόνο που απαιτεί η λογική, αλλά καταλήγουν να είναι αποτέλεσμα μιας πολύχρονης και καθοριστικής διαδικασίας, η κατάληξη μιας διαδρομής που δεν απαιτεί υποδείξεις αλλά αποδείξεις: «Με λένε Θάνατο».  Μια διαδρομή που ακόμα μια φορά τήρησε τα γραμμένα και όχι τη λογική φορά του ανθρώπινου νου. Κάπως έτσι εκτιμώ ότι γεννήθηκαν οι  μεγάλες στιγμές της λογοτεχνίας. Καλοτάξιδο λοιπόν κι εμείς μαζί του. Όσο διαρκούμε, μπορούμε να τη διαβάζουμε εδώ. 

Εντυπώσεις από μια φωτογραφία

Τα σταυρωμένα σώματα φοβήθηκα.

Ούτε το αίμα, ούτε τα καρφιά. 

Τα σώματα τα ίδια 

με τα χέρια στην απόλυτη έκταση

και το κεφάλι στραμμένο στο παντού. 

Τα σώματα με τα φθαρμένα ρούχα

που μέσα τους κατοικούν αρχαίες πληγές

και οιδήματα προγόνων αγνώστων.

Αμαρτίες που θα πληρωθούν μέχρι δεκάρας 

προτού το κορίτσι γίνει γυναίκα το αγόρι άνδρας

και το παιδί άνθρωπος.

Τα σταυρωμένα σώματα λυπήθηκα. 

Όχι που τα λεηλάτησαν, όχι που τα πόνεσαν.

Τα σώματα τα ίδια 

επειδή διάλεξαν την εγκατάλειψη

και κέρδισαν την προδοσία

επειδή όπλισαν τα χέρια των στρατιωτών

με την ανυπομονησία τους για ένα χάδι. 

Εγκλήματα διαγραμμένα 

από την επίσημη ιστορία του καθενός.

Φόνοι διατεταγμένοι από τη μοίρα

των προδοθέντων αντί πινακίου στοργής. 

Τα σταυρωμένα σώματα αγάπησα.

Πριν με γνωρίσουν

σαν το χώμα που πάνω του θα γείρουν

μετά από την κούραση τόσης ζωής

χωρίς ένα έντιμο δάκρυ

στα μάτια των θυτών τους.

Πριν καταλάβουν ότι:

Εγώ ειμί

και ο σταυρός τους και τα καρφιά. 

Εγώ ειμί

και το αίμα και το άνυδρο μάτι.

Εγώ ειμί

η ελευθερία και ο θάνατός τους

όταν τα βράδια ψάχνουν να με βρουν μακριά τους. 

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα, όπως αναγράφονται στο εσώφυλλο του βιβλίου:

Γέννησις: Εν Τριπόλει τη 28η Δεκεμβρίου 1957.

Παιδικά χρόνια: Εν Παραδείσω (Αμαρουσίου).

Εφηβεία: Εν Ναυπλίω (οριστική πατρίδα).

Ενηλικίωσις- Διαβίωσις: Εν Αθήναις.

Της περισσεύουν: Κιλά νικοτίνη, σκέψεις.

Τώρα που μεγάλωσε: Θέλει να γυρίσει πίσω.