Μια συνέντευξη του Νίκου Χαλβατζή

Στη Δώρα Παπαδοπούλου

Με μία προβλέψιμη ερώτηση στοχεύω σε μία μη προβλέψιμη απάντηση. Τι είναι το Γκόλεμ;

Οι υψηλές προσδοκίες, η ματαιοδοξία αδάμαστη. Οι εκπρόσωποι και ως διεκπεραιωτές. Η ενσάρκωσή τους σήμερα.

Έχετε δει την ταινία «Γκόλεμ» του 1920; Για τους αναγνώστες μας να πούμε πως είναι ένα σημαντικό έργο του γερμανικού 

κινηματογραφικού εξπρεσιονισμού. Αν την έχετε δει, πως τη βιώσατε;

Αφορμή μου ήταν το ομώνυμο βιβλίο του Γκούσταβ Μεύρινκ. Από εκείνη την ατμόσφαιρα και σύλληψη παρακινήθηκα. 

Μου ήταν τόσο έντονο εκείνο το σύμπαν που για  την ταινία έψαξα πολύ αργότερα και αφού είχε ήδη ολοκληρωθεί  ο δίσκος. 

Μάλλον σωστά έπραξα διότι το έργο θα με οδηγούσε τελικά σε άλλους προβληματισμούς που δε θα ωφελούσε το τελικό 

αποτέλεσμα. Παρόλα τα καινοτόμα στοιχεία του και τους κινηματογραφικούς κώδικες που προφανώς ισχύουν ως και σήμερα, 

δεν νομίζω ότι κατάφερε να διατηρήσει τον μυστικισμό του μύθου διαχρονικό. Ίσως να φαντάζει πλέον και γραφικό σε 

προσεγγίσεις του.

Πως θα περιγράφατε εσείς ο ίδιος το υλικό του νέου σας δίσκου;

Μετέωρο. Υπαινικτικό και αγκυλωμένο. Σαν το λεπτό φλοιό μιας παγωμένης λίμνης που συνηθίζει κάποιος να γλιστρά 

ανέμελος και αδιάφορος. Την εποχή μου όπως τη ζω προσπάθησα να αποτυπώσω με επίγνωση του κατά πόσο αυτό θα το 

καθήλωνε ως ιδιόμορφο και άχρονο. Με μια θεολογική σχεδόν μανιακή επίφαση.

Πρωτοσυστηθήκατε στο κοινό δισκογραφικά με το «Πλάνο εξόδου».  Μία παραγωγή του Σωκράτη Μάλαμα, ο ίδιος 

τραγούδησε τα μισά τραγούδια, συμμετείχαν επίσης και η Τάνια Τσανακλίδου και η Θεοδοσία Τσάτσου και άλλοι. Ιδανικό 

ξεκίνημα για έναν νέο δημιουργό, που χαράζει και τη συνέχεια;  Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός;

Όταν συνέβη, ούτε νέος ήμουν και ούτε προσδοκούσα πια σε οποιαδήποτε σταδιοδρομία. Η στάμπα της δισκογραφικής 

μου εκκίνησης ήταν όντως ένα θέμα και για εμένα και για όσους με παρακολουθούν. Υπήρξα πριν και μετά από αυτή. Αυτό που

με ενδιαφέρει είναι να εστιάσει κανείς στο πρίσμα και τη μουσική μου πέρα από ρεύματα και συγγένειες. Πράγμα που από ότι 

βλέπω δυσκολεύει ακόμη μερικούς. Για καλό είναι.

Γράφατε τότε στο δίσκο:  «Αυτοσχέδια ηχητική καταγραφή μιας διαδρομής που παίρνει στα σοβαρά την ύπαρξή της μόνο 

λίγο μετά το τέλος. Πλοκή παράλληλη  με την καθημερινότητα, πρόσωπα που προσφέρουν εν αγνοία τις υπηρεσίες και τα 

σώματά τους υποδυόμενα εαυτούς και ρόλους, συναυλίες και ξενυχτάδικα, ξενοδοχεία και αυτοκινητόδρομοι, σκηνικά άδεια 

που περιμένουν να φιλοξενήσουν τα θραύσματα της στιχομυθίας μας, μία στοργή ασύλληπτη που μας συγκρατεί, παιδί 

περιπλανώμενο σε ένα κόσμο που θέλει να του διδάξει πώς να αποκρίνεται μόνο στα όμοιά του». Νομίζετε πως η μουσική 

είναι μία εικονική πραγματικότητα του ανικανοποίητου εαυτού μας;

Όχι. Είναι η απόδειξη του ότι όντως είμαστε αυτή η πραγματικότητα που λέτε πως δεν αγγίζουμε. Η καταγραφή και η 

αναπαραγωγή της οφείλει να είναι η υπενθύμιση. Υπενθύμιση προς εμάς και προς τους άλλους. Δεν έχω την απαίτηση από 

κανένα να είναι διαυγής και άμεσος στην κάθε του στιγμή. Ας έχουμε όμως στο νου πως ικανοποιούμαστε συνεχώς και πως, 

αν το θελήσουμε, αυτό μας αρκεί. Εκεί  βρίσκεται και το νόημα της κρίσης που καμωνόμαστε πως περνάμε αυτές τις μέρες. 

Υπάρχει πλάνο εξόδου να βγούμε από την κρίση αξιών των ημερών μας; Μπορούμε να τιθασεύσουμε τη ματαιοδοξία μας;

Μέσα στην ίδια πρόταση συμπεριλάβατε και την απάντησή μου. Θέλω να πω ότι αφού υπαινίχθηκα μια έξοδο στο πρώτο

μου δίσκο, επανέρχομαι με αντίστοιχο ερώτημα και στο γκόλεμ. Άρα η επιθυμία μας να υπερβούμε προφανώς δεν αρκεί. Ούτε 

και η επίγνωση της κατάστασης. Νιώθω ότι αφού έχουν ειπωθεί όλα, έχουμε πολεμήσει προς όλες σχεδόν τις κατευθύνσεις για 

τις αξίες και το τομάρι μας, απομείναμε στα παράσημα στην πολεμική και στο άδειο μας στομάχι. 

Για μένα, αυτή η «κρίση» που όλοι τόσα χρόνια περιμέναμε και τελικά την υποδεχτήκαμε με φωτιές και απεργίες, θα έπρεπε να 

είναι ένα είδος γιορτής. Ο κόσμος φοβάται. Φοβάται με το στομάχι του και με την βαρεμάρα που έχει  ταΐσει τα παιδιά του. Έχει 

ξεχαστεί καυλωμένος μπροστά στην παρέλαση την φυσική και την ηλεκτρονική.

Το «Γκόλεμ #» είναι μία πιο προσωπική υπόθεση, χωρίς πολλές συμμετοχές άλλων καλλιτεχνών, σε αντίθεση με το ξεκίνημά 

σας.  Γιατί αυτή τη φορά επιλέξατε μία πιο μοναχική διαδρομή;

Πάντα τέτοια ήταν. Το ότι  δεν  είμαι συνθέτης, τραγουδοποιός, λογοτέχνης ή και μηχανικός ήχου, μου αρκεί. Αυτό θέλησα 

να αρκεί και σε όσους ενδιαφέρθηκαν για την περίπτωσή μου. Εξάλλου δεν έχω την ψευδαίσθηση ότι δεν εφορμώ από τον 

εαυτούλη και τον προσωπικό μικρόκοσμό μου.

Γιατί διαλέξατε στο κομμάτι «Κήρυκας» να συμπεριλάβετε απόσπασμα απαγγελίας από το «Φόβο» του Μάνου Χατζιδάκι;

Αν πραγματεύομαι τα θεία και την πορνογραφία και αν ήθελα μια υψηλής αισθητικής αναφορά και επίφαση, εκεί πάλι 

θα στρεφόμουν. Αυτή είναι η μισή αλήθεια. Η άλλη μισή είναι ότι όταν προέκυψε το sampling του αποσπάσματος δεν είχα 

ακούσει ποτέ συνειδητά Χατζιδάκι και  όταν έπρεπε να αποφασιστεί αν θα έπρεπε να μείνει ή όχι, δεν θα το επέτρεπα στον 

εαυτό μου να κυκλοφορήσει αλλιώς.

Μιλήστε μας λίγο για το κομμάτι «Ρέντνεκ» που κλείνει το άλμπουμ και που δε μοιάζει με τα υπόλοιπα. 

Για μένα είναι η λογική κατάληξη του δίσκου. Εκεί αποσαφηνίζω τις προθέσεις μου και δίνω βήμα ώστε να προχωρήσω

σε ένα μελλοντικό μου εγχείρημα. Είναι μάλλον η πιο αυθόρμητη στιγμή του δίσκου και από τις λίγες που με συγκίνησαν.

Πως βλέπετε τα live; Είναι κάθε live και μία πρόκληση;  Ή μήπως απλά ακολουθούν τη δισκογραφία ως αρωγοί στις πωλήσεις 

της;

Τα live μου είναι σχεδόν πάντα μια τραυματική εμπειρία για μένα. Καραδοκώ συνεχώς μήπως και νιώσω άνετος αρκετά 

ώστε να υποδυθώ τον εαυτό μου επί σκηνής. Η στιγμή που θα σταματήσει να με τρομάζει η σκηνή, θα τα παρατήσω.

Το «Γκόλεμ #» είναι  ένας δίσκος με ιδιαίτερα ακούσματα. Δεν απευθύνεται στο ευρύ κοινό. Ωστόσο βγήκε από μία μεγάλη 

εταιρία. Η δισκογραφία φαίνεται, όχι μόνο να αντέχει αλλά και να πειραματίζεται;

Η δισκογραφία έχει ήδη πεθάνει. Το κυρίως σώμα της κινείται από αντανακλαστικά επιθανάτια και μόνο. Απασχολεί πολύ 

κόσμο το μοντέλο αυτό ώστε να παραδώσει τα όπλα προτού διαλυθεί τελείως. Αποδεικνύει ότι κύριο μέλημά της είναι η 

αυτοσυντήρηση του και μόνο. Τόσο κοντόφθαλμη που δεν φροντίζει την πρώτη της εκμεταλλεύσιμη ύλη παρά την ξεπουλά 

στα περίπτερα. Προωθεί επίμονα νέες εκδοχές παλιών προτύπων. Αναμασήματα και αυτοέπαινοι. Οι δισκογραφικές κατέληξαν 

να γαλουχούν μια ολόκληρη γενιά με τα premium. Τη λογική που επιβάλει πως το τραγούδι και η πνευματική εργασία γενικώς

είναι δωρεάν και συνοδεύει σαν υπόκρουση κάθε μας δραστηριότητα. Για μένα αυτό είναι εγκληματικό. Η τέχνη απαιτεί προσοχή 

και σεβασμό τόσο από αυτόν που την παράγει, όσο και από αυτόν που είτε την διαχειρίζεται είτε την προσλαμβάνει. Απαιτεί 

συμμετοχή και για την έλλειψη αυτών, κυρίως υπεύθυνοι είναι οι λήπτες. Στην περίπτωσή μας οι ακροατές. Αν ο κόσμος απαιτεί 

άρτο και θεάματα, μπορεί να απευθυνθεί σε άλλες αρένες. Οι ιδιωτικές πρωτοβουλίες και βίτσια που εκπροσωπούν οι ανεξάρτητες 

εταιρίες που επιμένουν είναι για μένα ότι θα απομείνει για αρκετό καιρό ως πραγματική δίοδος και ελπίζω ότι όταν θα βρεθούν

μόνες στο προσκήνιο, να τολμήσουν να προτείνουν το νέο μοντέλο. Σε ρήξη με το αγοραστικό κοινό. Δύσκολο μα εφικτό στην 

περίοδο νουθεσίας που έρχεται. 

Σας τρομάζουν οι κριτικές;

Καμιά φορά με την βλακεία και την ελαφρότητα που κατατίθενται, ναι. Πώς μπορεί άνθρωποι που κρατούν στα χέρια τους 

ένα τόσο δυνατό μέσο –ως προς τις συνειδήσεις που διαμορφώνουν- να συμπεριφέρονται με τόση ελαφρότητα; Υπάρχουν και 

οι χειρονακτικές εργασίες και δεν είναι ντροπή. Τόσο παρεξηγημένη ως λειτουργία και με ελάχιστους αντάρτες που να την σέβονται.

Τι μουσική ακούτε; Πόσο διαφορετική είναι η μουσική που ακούτε από αυτή που γράφετε;  Κάποιοι λένε πως αυτό είναι και η

ουσία του καλλιτέχνη, να μπορεί να δει και να δώσει πράγματα πέρα από τα ερεθίσματα που δέχεται. Ισχύει;

Ακούω πια μουσική βασισμένος στις προθέσεις του εκάστοτε καλλιτέχνη. Δεν με ενδιαφέρει πια να χαϊδέψει τα αυτιά μου μια 

καλή παραγωγή ή ένα «στρογγυλό» εύηχο κατασκεύασμα. Την εποχή αυτή ψάχνω γενικά για μουσική που προτείνεται από 

εγχώριους σύγχρονούς μου. Θέλω να δω –ίσως για πρώτη φορά- μέσα σε ποιο πλαίσιο κινούμαι και γιατί όχι, να συνομιλήσω 

μ` αυτό. Όσον αφορά τις επιρροές, συμφωνώ απόλυτα με την άποψη αυτή. Είναι το προσωπικό φίλτρο του καθενός που κρατά 

το ουσιαστικό ενδιαφέρον. Όχι τόσο οι επιδόσεις. Προς το παρόν. 

Θέλετε να μου πείτε και τι σημαίνει το 214 στο www.214.gr που στην ουσία είναι το προσωπικό σας site;

Μια διαδρομή που συνήθιζα να ακολουθώ και πια δεν υπάρχει. Ένα δωμάτιο που ξυπνάω συχνά.

Πως βλέπετε γενικά το διαδίκτυο;  Εμπιστεύεστε την αλήθεια του; 

Δεν έχει και τόση αλήθεια το διαδίκτυο. Τουλάχιστον όχι αυτή που ευαγγελίζεται το commercial τμήμα του. Σ΄ αυτό τα μισά 

είναι διαφημίσεις, και τα υπόλοιπα ευσεβείς πόθοι. Σε ένα πιο υπόγειο ρεύμα του, είναι για μένα ένα καλό εργαλείο για να μελετήσεις 

τις ανθρώπινες συμπεριφορές κρυμμένος στη σκιά. Μέχρι εκεί όμως. Σε ότι έχει να κάνει με την μουσική, η πτώση του κατωφλιού της δισκογραφίας και η ευκολία της σπιτικής παραγωγής μπορεί να δίνει πια ευκαιρίες αλλά δεν καθαγιάζει και τις προθέσεις. Τρανταχτό παράδειγμα πολλών εκ του myspace ορμώμενων. Παρόλο που έχουν μεγάλο ρεύμα, τελικά πάλι στη δισκογραφία στρέφονται και με όρους που ούτε το alternative δικαιολογούν ούτε για το νέο ήθος μας προϊδεάζουν ευχάριστα.Άρα η σημασία του διαδίκτυου εξαντλείται στη λειτουργία του ως μέσον και ως εκεί. Στην εποχή που φωνάζουμε για την αμεσότητα και την κατάρρευση των εκπροσώπων- πολιτικών , δισκογραφικών, να στραφούμε πάλι σε νέο δυνάστη, το ίντερνετ?

Υπάρχουν Έλληνες καλλιτέχνες που αγαπάτε ή ακόμη περισσότερο που να σας εμπνέουν;

Πολλοί.

Στο «Γκόλεμ #» συμμετέχει η Μαρία Παπαγεωργίου, της οποίας επίσης ο πρώτος δίσκος κυκλοφορεί. Η νέα γενιά δημιουργών και 

ερμηνευτών είναι δυναμικά παρούσα;

Εμμανουηλίδης, Λόλεκ, the Boy, Etten, Eye cam, κτίρια τη νύχτα, Ζουρνής. Μερικές από τις πιο ελπιδοφόρες εκπλήξεις που 

συνάντησα τον τελευταίο καιρό. Και πολλή σαβούρα σε μορφή έντεχνου, ανεξάρτητου, συνεργασιών, ιερών συμμαχιών και hype 

του νέου αίματος με την έτσι θέλω επιτυχία με τα λεφτά του μπαμπά. Η Μαρία έχει το ενδιαφέρον μιας πραγματικά καλής φωνής που 

σε κάνει συμμέτοχο στον πειραματισμό και το μέστωμα της. Έχει δρόμο και της εύχομαι να μην επαναπαυτεί. Να μην ενδώσει στο 

συγκεκριμένο σύστημα που καταναλώνει όλο και πιο βουλιμικά τα αναμασήματα που προανέφερα. Η γενιά αυτή ανεξαρτήτως 

ηλικίας, θα δικαιολογήσει το «νεαρό» μόνο αν αντιταχθεί.

Μετά το «Γκόλεμ #» τι;

Λιγότερος νους.

υ.γ. ευχαριστώ

*Πρώτη δημοσίευση www.e-orfeas.gr